انواع روش‌ های آبیاری تحت فشار

انواع روش های آبیاری تحت فشار در آبیاری زمین‌های کشاورزی و گلخانه‌ای کاربرد زیادی دارد. در واقع این روش در کنار آبیاری ثقلی دارای بیشترین کاربرد است. آبیاری تحت فشار به توزیع آب با فشار بیش از حد با استفاده از لوله گفته می‌شود. معمولا در این سیستم فشار آب بیشتر از 1 اتمسفر است.

آبیاری ثقلی به عنوان روشی سنتی شامل انتقال آب در سطح زمین، با استفاده از فشار ثقلی آب و اختلاف ارتفاع بین زمین و منبع آب است. ولی مواردی مانند گسترش تکنولوژی و تمایل به کاربرد سیستم‌های مدرن در آبیاری موجب افزایش کاربرد روش آبیاری تحت فشار شده است. بنابراین در این مطلب انواع روش‌ های آبیاری تحت فشار را بررسی می‌کنیم.

برای اطلاع از قیمت تجهیزات آبیاری و تجهیزات کشاورزی و … با کارشناسان سایت کشت کالا گستر تماس بگیرید.۰۲۱-۳۶۶۱۹۶۵۷-09123939230

آبیاری تحت فشار چیست؟

در آبیاری تحت فشار ایجاد جریان آب در لوله‌ها و اتصالات توسط پمپ آب صورت می‌گیرد. ولی توزیع آب در سطح زمین با توجه انواع روش‌ های آبیاری تحت فشار یعنی سیستم بارانی و سیستم قطره‌ای انجام می‌شود.

در مورد انواع روش‌ های آبیاری تحت فشار لازم است عدم نیاز به نیروی برق یا موتور برق برای راه‌اندازی سیستم را در نظر بگیرید. این ویژگی ممکن است در برخی مناطق موجب مواجهه با محدودیت‌هایی در استفاده شود.

انواع روش های آبیاری تحت فشار کدامند؟

انواع روش های آبیاری تحت فشار شامل دو سیستم اصلی زیر است.

• آبیاری بارانی
• آبیاری قطره‌ای

البته این روش‌ها دارای زیرمجموعه‌های از جمله آبیاری زیرسطحی، آبیاری قرقره‌ای و غیره نیز هستند که در ادامه توضیحاتی در مورد هرکدام ارائه می‌دهیم.

1.آبیاری بارانی

آبیاری بارانی از پرکاربردترین انواع روش ‌های آبیاری تحت فشار است. در این روش انتقال آب به زمین‌های کشاورزی از طریق آب‌پاش‌های دارای فشار بالا انجام می‌شود. به این صورت که آب با فشار بالا به شکل باران از داخل آب‌پاش‌ها خارج و در سطح زمین توزیع می‌شود. بارانی کردن آب نیز توسط نازل‌های تعبیه شده بر روی تفنگ‌های آبپاش انجام می‌شود.

1-1- آبیاری بارانی کلاسیک

این روش از میان انواع روش های آبیاری تحت فشار زیرمجموعه آبیاری بارانی است. برای اجرای آن به دو نوع لوله شامل لوله‌های اصلی و لوله‌های فرعی نیاز داریم. این لوله‌ها به هم متصل می‌شوند و نوعی آبپاش مخصوص بر روی لوله‌های فرعی یا لوله‌های بال نصب می‌گردد. این آبپاش با چرخیدن به دور خود آب را به صورت دایره‌وار به اطراف پخش می‌کند.

1-2- آبیاری بارانی غلتان

این روش شامل استفاده از لوله‌های آلومینیومی در وسط تعدادی چرخ است. یکی از این لوله‌ها به عنوان محور چرخ عمل می‌کند، لوله خرطومی آب را به لوله‌های آبرسان می‌رساند و لوله آبرسان، آب را از منبع به محل مزرعه منتقل می‌کند. در نهایت آبیاری با استفاده از آبپاش‌ها انجام می‌شود.

1-3- آبیاری بارانی قرقره‌ای

آبیاری بارانی قرقره‌ای از میان انواع روش های آبیاری تحت فشار برای زمین‌های دارای خاک شنی مناسب است. آبیاری به این روش با استفاده از یک دستگاه بارانی قرقره‌ای شبیه یک قرقره بزرگ انجام می‌شود. یک لوله پلی اتیلن نیمه سخت که دور قرقره جمع می‌شود، وظیفه‌ی رساندن آب دستگاه به آبپاش را بر عهده دارد. آبپاش نیز مانند یک تفنگ عمل می‌کند و با کمک پایه‌ای ارابه‌ای آب را در مناطق مورد نظر توزیع می‌کند.

1-4- آبیاری بارانی دوار مرکزی

در این روش برای آبیاری از یک دستگاه دوار مرکزی یا سنترپیوت استفاده می‌شود. آب با فشار پمپ به لوله عمودی و پس از آن لوله اصلی وارد می‌شود. لوله اصلی نیز با قرار گرفتن در حدود 3 متر بالاتر از سطح زمین و چرخیدن مانند عقربه‌های ساعت آب را به صورت دایره‌وار و یکپارچه به کل زمین می‌رساند.

1-5- آبیاری بارانی خطی

روش آبیاری بارانی خطی کاملا مشابه با آبیاری بارانی دوار مرکزی است. با این تفاوت که این رو روش دارای دستگاه‌های متفاوتی هستند. به علاوه در روش خطی دستگاه به صورت خط مستقیم حرکت می‌کند و لازم است زمین را به صورت چهارگوش تقسیم‌بندی و سپس آبیاری کنیم. ولی آبیاری در روش دوار مرکزی به صورت دایره وار صورت می‌گیرد.

2.آبیاری قطره‌ای

آبیاری قطره‌ای به عنوان یکی از روش‌های آبیاری تحت فشار آب را به صورت قطره‌ای در دسترس ریشه‌ی گیاه قرار می‌دهد. این روش موجب کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری در آبیاری خواهد شد.

2-1- آبیاری زیرسطحی

آبیاری زیر سطحی به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های آبیاری قطره‌ای شناخته می‌شود. در این روش لوله‌ها و اتصالات در زیر زمین تعبیه می‌شوند و آب به صورت مستقیم در دسترس ریشه‌ی گیاه قرار می‌گیرد. در روش آبیاری زیرسطحی لازم است اتصالات را در عمق مشخصی از زمین قرار داده داد و پس از آن نوبت به نصب لوله‌های پیشرونده در عمق خاک است. این روش برای زمین‌های کشاورزی مختلف به خصوص زمین‌های دارای شیب بسیار مناسب است. چون مشکل آسیب به نوار تیپ مربوط به آبیاری قطره‌ای را حل می‌کند.

انواع روش های آبیاری تحت فشار چه مزایایی دارند؟

هر کدام از انواع روش های ابیاری تحت فشار شامل آبیاری بارانی و قطره‌ای دارای مزایایی هستند. بنابراین لازم است با توجه به ویژگی‌های مزرعه و کاربری مورد نظر خود روش مناسب را انتخاب و اجرا کنید.

• مزایای روش آبیاری بارانی

– توزیع یکنواخت آب در سطح زمین

– مناسب برای انواع زمین‌های شیب‌دار و بدون شیب

– آبرسانی یکنواخت و یکپارچه به همه‌ی قسمت‌های مورد نظر

– قابلیت کوددهی با استفاده از این سیستم آبیاری

• مزایای روش آبیاری قطره‌ای

– کاهش هزینه‌ها به دلیل عدم نیاز به نیروی انسانی زیاد

– حفاظت از خاک و جلوگیری از فرسایش آن

– بهبود سرعت آبیاری و سیراب شدن گیاهان

– جلوگیری از رشد علف‌های هرز یه دلیل آبیاری متمرکز

– مصرف به صرفه انرژی و جلوگیری از هدررفت آن

– قابلیت کوددهی

– قابلیت آبیاری در انواع مختلف زمین‌ها از جمله شیب‌دار

– قابلیت کنترل فرایند آبیاری

• مزایای روش آبیاری زیرسطحی

– جلوگیری از بروز آسیب و کاهش عمر اتصالات ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب و غیره

– کاهش هزینه‌های تعمیر و تعویض

– قابلیت استفاده در مناطق دارای آب و هوای گرم و بادخیز

– حل مشکل تبخیر آب در مناطق بسیار گرم

– مصرف آب کمتر، کاهش هزینه‌ها و دوستی با طبیعت

– کاهش رشد علف‌های هرز به دلیل امکان کنترل نقاط آبیاری

– رشد بهتر گیاه به دلیل آبیاری مستقیم به ریشه

– امکان کوددهی و بهبود تمرکز و اثربخشی آن

– نیاز به نیروی انسانی کمتر و کاهش هزینه‌های مربوطه

– جلوگیری از آسیب‌هایی مانند فرسایش خاک

روش های آبیاری تحت فشار چه معایبی دارند؟

روش های آبیاری تحت فشار اعم از بارانی و قطره ای هر کدام با مشکلات و معایبی نیز همراه هستند. بنابراین سعی کنید در انتخاب روش مناسب برای خود به این معایب هم توجه کنید.

• معایب روش آبیاری بارانی

– بالا بودن هزینه راه‌اندازی

– نیاز به صرف هزینه‌های نگهداری، بازرسی و تعمیر اتصالات

– امکان تغییر جهت توزیع آب به دلیل وزش باد

البته این روش آبیاری تحت فشار از نوع بارانی در صورت اجرا پس از بررسی شرایط زمین و فراهم کردن ملزومات راه‌اندازی، کاملا سودآور خواهد بود و موجب بهبود کیفیت و کمیت محصولات تولیدی در مقایسه با استفاده از روش‌های سنتی آبیاری می‌شود.

• معایب روش آبیاری قطره‌ای

– بالا بودن هزینه اولیه راه‌اندازی

– نیاز به اختصاص بودجه برای هزینه‌های بررسی، نگهداری و تعمیر اتصالات

– احتمال بروز خسارت به اتصالات پلاستیکی به دلیل جویده شدن توسط جانوران

– مواجهه گیاه با کم آبی در صورت زیاد شدن فاصله میان دو آبیاری

• معایب روش آبیاری زیرسطحی

– احتمال بروز آسیب به لوله‌ها و اتصالات قرار گرفته در خاک به خصوص جویدن توسط جانوران

– بالا بودن هزینه راه‌اندازی

– نیاز به بررسی اتصالات در دوره‌های زمانی منظم برای اطمینان از عدم گرفتگی

– ایجاد گرفتگی و انسداد در نازل‌ها به دلیل نفوذ ریشه‌های گیاه